Welkom!
Bij De Eco Expeditie in het centrum van Haarlem.
Helaas!
De Eco Expeditie is alleen toegankelijk met de mobiele telefoon.
Gemeentepils
De Nieuwe Gracht
Je staat nu op de Nieuwe Gracht. Deze gracht loopt van west naar oost en beschikt over een prachtig uitzicht.
Biertje?
In veel steden in de Middeleeuwen, bestond er een voortdurend tekort aan schoon drinkwater. Je werd snel ziek bij het drinken van water uit de stadsrivieren, want er werd hier veel afval in gedumpt. Bij Haarlem was de stadsrivier aardig schoon. Het water in Haarlem kwam – en komt nog steeds – vanaf het westen uit de duinen. Er stroomt kwelwater uit het duinmassief via de Houtvaart, Haarlem in. Dit duinwater is kalkhoudend en hard water. Het bestond uit 90% schoon drinkwater en dat was handig voor het brouwproces van bier. Daar maakte Haarlem gretig gebruik van.
De stad verdiende in de 15e eeuw veel geld aan de export van bier en stelde brouwerskeuren op om de kwaliteit te garanderen. Dat zijn regels die het brouwproces heel precies beschrijven. In 1501 wordt een stadsrecept opgesteld, waarin hop wordt toegevoegd als smaakversterker.
Schoon water bleef de basis van goed bier. Als in de 16e eeuw de grachten steeds viezer worden door de lakennijverheid, wordt het schone water uit de duinen in grote vaten via de Brouwersvaart vervoerd naar de brouwerijen langs het Spaarne. Rond 1648 is de bierproductie op zijn hoogtepunt; ruim 50 brouwerijen produceren dat jaar samen ruim 450.000 fusten bier.
Nieuwe vergroting
Het ging hierdoor zeer goed met de economie in Haarlem. In de 17e eeuw barstte Haarlem bijna uit zijn voegen. De stad was volgebouwd. Het stadsbestuur begon daarom in 1671 aan de ‘Nieuwe Vergroting’. Dat was een grote uitbreiding aan de noordzijde van de stad met nieuwe vestingwerken er omheen. Er kwamen ook twee nieuwe grachten. Langs de Nieuwe Gracht – die eerst Herengracht heette – verrezen statige huizen van steenrijke koopmansfamilies. Het lijkt wel een Amsterdamse gracht! Op oude foto’s zie je dat er vroeger veel hoge bomen langs de gracht stonden. Kijk maar eens op de stadskaart uit de 17de eeuw.
Word burgerwetenschapper!
Schoon en gezond water is belangrijk. Niet alleen voor de mensheid, maar ook voor de dieren in het water. Meld je aan als burgerwetenschapper en meet de waterkwaliteit. Neem watermonsters en zoek naar waterdiertjes. Volg een gratis training en ontvang een meetkit, waarmee je de waterkwaliteit in kaart brengt.
Volg de route
Dit verhaal over de de Nieuwe Gracht maakt onderdeel uit van een route.
Je kan heel gemakkelijk langs alle natuurweetjes in deze route navigeren met de navigatie app Storytrails.
Heb jij deze app nog niet?
Download deze dan hier.
Na het installeren van de app, klik je op de onderstaande knop.
Heb jij de navigatie app Storytrails al op jouw telefoon geïnstalleerd?
Klik dan direct op de onderstaande knop om naar de De Eco Expeditie in Haarlem Centrum te gaan.
Mede mogelijk gemaakt door:
